Rola nerek w organizmie człowieka jest niezwykle ważna.
Najprościej rzecz ujmując, odpowiadają one za oczyszczanie i odfiltrowywanie z organizmu szkodliwych substancji, a zatrzymywanie tych, które są potrzebne do prawidłowego funkcjonowania całego organizmu.
Oczyszczają krew z toksyn, nadmiaru soli, mocznika i innych substancji.
Dbają o zachowanie homeostazy, czyli stałego środowiska organizmu.
Regulują też gospodarkę hormonalną oraz odgrywają zasadniczą rolę w regulacji ciśnienia tętniczego krwi.
Przewlekła choroba nerek (PChN) uznana jest za chorobę cywilizacyjną XXI wieku.
To niedostateczne oczyszczanie krwi przez nerki.
Dotyczy około 10% populacji, natomiast dla pacjentów z grupy zwiększonego ryzyka to 30-40 %. W Polsce cierpi na nią około 4 milionów pacjentów.
Podstawowe badania pozwalające rozpoznać PChN to badanie moczu, oznaczenie poziomu kreatyniny w surowicy krwi, albuminurii i badanie USG nerek.
Konsekwencją niewyrównanej niewydolności nerek jest:
MOCZNICA.
Obraz mocznicy jest złożony i jest wynikiem wielu procesów patogenetycznych.
Dochodzi do wzrostu poziomu mocznika i kreatyniny oraz zaburzeń elektrolitowych.
W organizmie gromadzą się substancje, które „zatruwają” organizm, uszkadzając głównie naczynia i błony komórkowe.
Ośrodkowy układ nerwowy również jest na działanie tych substancji narażony i konsekwencją jest encefalopatia mocznicowa.
To encefalopatia metaboliczna.
W początkowym okresie występują bóle głowy, osłabienie,
W późniejszym okresie, przed-śpiączkowym, dominują zaburzenia orientacji w czasie, przymroczenie, spadek aktywności.
W dalszej kolejności dołączają się duszności, tachypnoe (przyspieszony oddech), pobudzenie, wymioty, drgawki, splątanie, śpiączka.
Postępowaniem w przypadku niewydolności nerek jest:
DIALIZA.
Ta z kolei może powodować zespół zaburzeń równowagi po dializie (ZZRD), związany z obrzękiem mózgu. Te spowodowane są zbyt szybkim oczyszczeniem krwi z mocznika.
Gdy ZZRD jest słabo nasilony, występuje tylko osłabienie, bóle głowy.
Gdy zespół jest bardzo nasilony, może skutkować napadami padaczkowymi czy śpiączką. W badaniu EEG występują duże zmiany.
Seryjne badania EEG pozwalają na wykrycie zmian jeszcze przed wystąpieniem objawów klinicznych
Obserwuje się też zespoły otępienne podializacyjne i krwawienia śródczaszkowe.
Otępienie po dializie występuje rzadko, ale ma charakter nieodwracalny i towarzyszą mu różne objawy neurologiczne (napady padaczkowe, zaburzenia mowy, drgawki mięśni).
Krwawienia środczaszkowe to z kolei konsekwencja stosowania antykoagulantów w czasie dializ.
Ryzyko to rośnie przy współistniejącym u pacjenta nadciśnieniu tętniczym.
Zmiany w układzie nerwowym są również nierzadko konsekwencją stosowanych przewlekle leków.
TRANSPLANTACJA NEREK.
Objawy neurologiczne są konsekwencją zwłaszcza immunosupresji.
Populacja biorców, zwłaszcza osób starszych narażona jest na konsekwencje terapii bardziej niż osoby młode.
Z tego względu rozważane jest u tych osób przewlekłe stosowanie sterydów, ewentualnie szybsza ich redukcja, ze względu na możliwość rozwinięcia się miopatii, cukrzycy czy osteoporozy posterydowej.
Częstym powikłaniem po transplantacji są zakażenia ośrodkowego układu nerwowego, zwłaszcza niewirusowe (kryptokoki, kropidlaki, jest to 90% zakażeń) lub wirusowe, z których najczęściej atakującymi układ nerwowy są wirusy cytomegalii, opryszczki, ospy wietrznej, czy półpaśca.
Jak dbać o nerki?
To długofalowy proces, który, aby być zdrowym, warto wdrożyć na stałe, czyli:
➡️ dużo pić, nawadnianie to podstawa,
➡️ ograniczyć spożycie soli,
➡️ ograniczyć leki przeciwbólowe,
➡️ ograniczyć produkty mięsne,
➡️ utrzymać wagę w normie,
➡️ jeść warzywa i owoce,
➡️ ograniczyć alkohol.
