Właściwe pomiary ciśnienia krwi (RR) są niezwykle ważne, bo jest to wskazówka dla lekarza, czy potrzebne są leki.
Kiedy więc i jak mierzyć RR?
Najlepiej 3 x dziennie o stałych porach.
Mierzenie rano po wstaniu z łóżka i przed lekami ma swoje minusy, bo rano RR zwykle jest podniesione.
Spowodowane jest to tym, że organizm budzi się do aktywności dziennej i krew musi dotrzeć do każdego miejsca w organizmie, dlatego jest “ tłoczona” pod zwiększonym ciśnieniem.
Najlepiej jest więc zmierzyć po porannej toalecie ale przed śniadaniem.
Aby zmierzyć właściwie ciśnienie zaleca się:
1 -usiąść wygodnie na krześle lub w fotelu i zmierzyć dopiero po 5-10 minutach siedzenia, gdy organizm uspokoi się po porannej krzątaninie,
2. -pęcherz moczowy powinien być pusty, bo uczucie parcia na mocz zwiększa RR,
3. – nie zakładać nogi na nogę, trzymać je postawione na podłodze obok siebie,
4. – nie ruszać się w czasie pomiaru RR,
-nie mówić,
-nie kaszleć,
-nie ziewać,
-nie kichać, bo to wszystko zwiększa chwilowo RR.
5. -nie mierzyć RR
-bezpośrednio po jedzeniu,
ani w czasie jedzenia, bo wtedy też wzrasta RR, gdyż organizm musi strawić, wchłonąć, zmetabolizować i przygotować resztki do wydalenia- to też podnosi RR.
W ten sposób zmierzone RR jest właściwe i nadaje się do notowania.
Jeżeli chcemy sprawdzić jak zmienia się RR po wysiłku, nawet niedużym, np schody, zakupy, spacer, sprzątanie itp, to warto zmierzyć je po tych czynnościach i porównać z RR zmierzonym po chwili, wg zasad jak wyżej opisałem, czyli wg punktów 1-5.
RR po wysiłku nawet małym może wzrosnąć do 160 mmHg, a tętno nawet do 120-130.
W prawidłowych warunkach RR mierzone ponownie po kilku minutach wraca do normy.
Jeżeli nie i nadal jest wysokie – to trzeba przez kilka dni wykonywać kilkakrotnie pomiary RR i pokazać notes lekarzowi, bo wymaga to badań.
U osób zdrowych, wysportowanych RR po dużym wysiłku może podnieść się nawet do 200/ ale po odpoczynku wraca do normy.
Jakie RR jest optymalne?
(wg Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego i polskiego Towarzystwa Nadciśnienia)
Dla osób zdrowych i młodych to 120/70 do 130/80.
U tych osób istnieje fizjologiczna autoregulacja (efekt Baylissa), który polega na tym, że naczynia mózgowe kurczą się gdy RR na obwodzie spada a rozszerzają się gdy rośnie, to zapobiega wahaniom RR w mózgu.
Ten efekt u osób starszych zanika, bo naczynia stają się mniej elastyczne i każdy spadek, czy wzrost RR na obwodzie, powoduje takie same zmiany w naczyniach mózgu.
To może doprowadzić do zmian naczyniopochodnych, niedokrwiennych, udarów mózgu, lub – przy wzroście RR -do zmian krwotocznych.
Dla osób starszych optymalne ciśnienie z tego względu jest nieco wyższe.
To 130/70 -140/80.
Jakie jest optymalne RR dla mózgu?
Średni wskaźnik ciśnienia krwi MAP- (Mean Arterial Pressure)- to najlepszy wskaźnik dla perfuzji mózgowej.
To wskaźnik wskazujący na uśrednione RR, napędzające krew do narządów, w tym do mózgu.
MAP = (rozkurczowe RR + ⅓ (wartość skurczowego RR- rozkurczowe RR).
W prawidłowych warunkach powinno wynosić powyżej 70 i ta wartość uznawana jest za bezpieczną. Mózg autoreguluje przepływ krwi ale tylko w granicach MAP 70-100.
Poniżej 70 to ryzyko niedokrwienia a powyżej to ryzyko krwotoku.
U osób starszych ze względu na słabsze mechanizmy autoregulacji, mózg szybciej reaguje na wahania RR i szybciej dochodzi do zawrotów, szumów usznych, mroczków przed oczami czy wręcz omdleń.
Dlatego u osób młodych z nadciśnieniem, czy skokami RR, rzadko występują zawroty, czy omdlenia a u osób starszych jest to jeden z częstszych powodów wizyt u neurologa.
