Drżenie to jeden z głównych objawów choroby Parkinsona (PD), ale sama obecność drżenia absolutnie nie upoważnia do jej rozpoznania. Niestety, dość często spotykam pacjentów, u których pochopnie rozpoznano tę chorobę. Stosują oni leki, zalecane w chorobie Parkinsona, które w drżeniu samoistnym nie są skuteczne.
CO TO JEST DRŻENIE?
Drżenie, czyli tremor, to rytmiczne, mniej lub bardziej regularne ruchy, najczęściej o niewielkiej amplitudzie i z różną częstotliwością. Dotyczą najczęściej kończyn górnych, zwłaszcza dłoni, ale mogą dotyczyć innych części ciała – języka czy też głowy.
DRŻENIE FIZJOLOGICZNE
Drżenie może występować też u osób zdrowych, czyli być fizjologiczne. Pojawia się w stresie, przy wzruszeniu emocjonalnym, po dużym wysiłku fizycznym, czasem po silnym zdenerwowaniu czy niewyspaniu. Nie występuje u wszystkich. To, czy wstępuje, zależy od osobniczej predyspozycji i wrażliwości emocjonalnej.
Drżenie może być spowodowane wieloma czynnikami i występować u osób:
- nadużywających alkoholu,
- po spożyciu dużej ilości kofeiny, nikotyny,
- po spożyciu preparatów energetyzujących.
Może występować po stosowaniu niektórych leków, takich jak:
- sterydy,
- leki przeciwdepresyjne,
- preparaty hormonów tarczycy,
- teofilina,
- lit,
- leki hipoglikemizujące – obniżające poziom cukru,
- przeciwpadaczkowe,
- neuroleptyki.
Z tego typu drżeniem dość łatwo sobie poradzić. Wystarczy ustalić czynnik wywołujący, czyli zebrać dokładny wywiad od pacjenta, następnie wyeliminować ten czynnik i objawy ustąpią.
Drżenie może występować u ludzi w każdym wieku. U młodych przyczyną jest najczęściej właśnie stan emocjonalny. Drżenie powiek i dłoni występuje często, jako objaw dystonii wegetatywnej i nerwicy. Może towarzyszyć innym objawom nerwicy, takim jakim jak potliwość dłoni i stóp, żywy dermografizm (nadwrażliwość skóry na bodźce dotykowe). Jak sprawdzić dermografizm? Bada się go w ten sposób, że tępym narzędziem rysuje się krzyżyk na skórze, który po chwili staje się widoczny, stąd nazwa objawu. Przyczyną takich objawów, których składową może być drżenie, jest stan emocjonalny i on wymaga zdiagnozowania i leczenia.
RODZAJE DRŻENIA
Jest wiele rodzajów drżenia, a ich charakter zmienia się, w zależności od przyczyny. Najważniejsze to:
- drżenie spoczynkowe- może być jednym z objawów choroby Parkinsona,
- drżenie zamiarowe – przyczyną jest głównie uszkodzenie móżdżku, często stwierdzany objaw w stwardnieniu rozsianym,
- drżenie złożone- zawierające w sobie kilka elementów, może występować po udarze mózgu.
DRŻENIE W CHOROBIE PARKINSONA
Jest to drżenie spoczynkowe, o charakterystycznym obrazie imitującym kręcenie pigułek.
W chorobie Parkinsona są jeszcze inne, charakterystyczne objawy:
- hypomimia i naoliwienie twarzy,
- ubóstwo ruchowe, czyli bradykinezja,
- brak współruchów fizjologicznych (u osoby zdrowej chodzeniu towarzyszą drobne, naprzemienne ruchy rąk),
- chód drobnymi kroczkami,
- pochylona sylwetka ciała,
- wzmożenie napięcia mięśni, typu koła zębatego.
- zmiana charakteru pisma- mikrografia.
Obecność samego drżenia, bez innych cech, występujących nawet w małym stopniu nasilenia, nie upoważnia więc rozpoznania choroby Parkinsona. Jest to jedna z najczęstszych pomyłek diagnostycznych, a właściwym rozpoznaniem samego drżenia najczęściej powinno być drżenie samoistne – tremor essentialis. Właściwe rozpoznanie jest niezmiernie ważne, gdyż inne jest postępowanie i leczenie choroby Parkinsona, a inne drżenia samoistnego.
DRŻENIE SAMOISTNE
Przyczyny występowania drżenia samoistnego nie zawsze są jasne. Uważa się, że ma znaczenie aspekt genetyczny, to znaczy, że występuje lub występowało u jakiegoś członka rodziny. Ostatnie badania wskazują jednak 4-5 -krotnie większe ryzyko rozwoju choroby Parkinsona u osób z drżeniem samoistnym. Badanie neurologiczne (oprócz drżenia) wypada u tych pacjentów prawidłowo, badania laboratoryjne i dodatkowe wypadają prawidłowo. Obecność drżenia powoduje duże problemy w życiu codziennym (trudności z jedzeniem, zapinaniem guzików, pisaniem, szyciem itp.). Pacjenci zaczynają unikać ludzi w obawie przed oceną otoczenia, przed rozlaniem herbaty czy kawy. Sytuacja ta doprowadza do powstania stanów lękowych i depresyjnych.
A problemy emocjonalne nasilają drżenie, tworzy się błędne koło.
LECZENIE DRŻENIA SAMOISTNEGO
Nie ma jednego sprawdzonego leku, który pomoże wszystkim pacjentom. Terapię prowadzi się metodą prób i błędów, często znajdując lek lub kilka leków skojarzonych, które zmniejszą objawy.
Do stosowanych leków zaliczamy:
- beta adrenolityki- propranolol, często mało skuteczny,
- seligilinę,
- leki przeciw padaczkowe- topiramat, gabapentyna, prymidon,
- leki przeciwlękowe i przeciw depresyjne,
- leki uspokajające -benzodiazepiny- alprazolam.
W przypadkach bardzo opornych na leczenie lub drżenia utrudniającego codzienne funkcjonowanie, można rozważyć leczenie operacyjne mózgu – talamotomia, czyli przecięcie wzgórza.
Leczeniem i diagnozowaniem drżenia zajmują się neurolodzy. Na zakończenie porada: jeżeli macie problemy z drżeniem, to wizyta u neurologa jest konieczna.
1 komentarz “DRŻENIE”
Witam,mam pytanko do Pani DOKTOR:
U mojego męża zauważam od czasu do czasu nocą drżenie takie jakby zrywanie nóg lub całego ciała .Pojawia się to zwłaszcza wtedy gdy przeżywa jakieś większe napięcie nerwowe w pracy. On tego nie czuje,ja to czuję gdy leże obok niego.Zdarza się w głębokim śnie.Badanie EEG GŁOWY NIC NIE WYKAZAŁO .Co to może być?? Pozdrawiam serdecznie i czekam na odpowiedź.