Co to jest hipersomnia? To neurologiczne schorzenie, nazywane hipersomnią idiopatyczną, centralną, mózgową.
To nadmierna senność.
Pojawiać może się nie tylko w nocy, ale i w ciągu dnia, nagle i niespodziewanie, doprowadzając do ataku snu, często głębokiego. To narkopepsja.
Bywa niebezpieczna, gdyż może wystąpić np. w czasie jedzenia posiłku czy prowadzenia samochodu.
Bywa też trudna do opanowania. Po wybudzeniu pacjent długo nie potrafi dojść do siebie. Powoduje to trudności w codziennym funkcjonowaniu, jak np. spóźnianie się, zapominanie. Stwarza to także problemy w funkcjonowaniu w społeczeństwie. A to rodzi kolejne konsekwencje i problemy.
Hipersomnia może też wystąpić w przypadku:
- infekcji gorączkowej,
- cukrzycy,
- zespole zależności alkoholowej,
- organicznym uszkodzeniu mózgu,
- niedoczynności tarczycy,
- niewydolności nerek,
- depresji,
- obturacyjnym bezdechu sennym,
- niektórych zaburzeniach natury psychicznej.
- po niektórych lekach (Diphergan).
Jeżeli problemem jest któryś z wymienionych wyżej czynników, to leczenie może być skutecznie. Znacznie gorzej z leczeniem postaci idiopatycznej, mniej poznanej.
Wiedza o tym, dość dużym, problemie jest niewielka. Wiadomo, że napady snu nie mają związku z przemęczeniem, niewyspaniem, trwają długo, czasem latami i nie ustępują nawet po wypoczynku.
Rozpoznanie potwierdza się na podstawie oceny w skali EPWORTH, polegająca na tym, że chory ocenia prawdopodobieństwo zaśnięcia podczas wykonywania zadań związanych z dużą koncentracją uwagi.
Gdy wynik skali wynosi ponad 10 pkt, rozpoznaje się hipersomnię, czyli patologiczną senność.
Badania epidemiologiczne wykazują, że ta dolegliwość zdrowotna jest dość częsta w krajach wysoko rozwiniętych.
Ok. 25% dorosłych odczuwa okresową senność w ciągu co najmniej kilku dni w tygodniu, natomiast około 8% przyznaje się do senności codziennej.
Diagnostyka.
To jak zwykle:
- dokładnie zebrany wywiad od pacjenta.
Ponadto:
- badania laboratoryjne w szerokim zakresie pozwalające wykluczyć schorzenia wyżej wymienione,
- pomiar RR i tętna, EKG,
- konsultacja psychologa czy psychiatry,
- konsultacja neurologa,
- badania obrazowe mózgu,
- badanie EEG,
- polisomnografia.
- wreszcie diagnostyka w ośrodkach zajmujących się badaniem snu w celu wykluczenia innych przyczyn hipersomni, takich jak zła jakość snu, narkolepsja, katapleksja czy obturacyjny bezdech senny.
Przyczyna bywa więc często trudna do ustalenia i zdarza się być dość późno rozpoznawana.
Leczenie.
Jak zwykle uzależnione jest od ustalonej przyczyny i dobierane indywidualnie w każdym przypadku.
Hipersomnie pochodzenia mózgowego – to głównie wydłużenie nocnego snu do 8-9 godzin i planowanie w ciągu dnia kilku drzemek.
Zaleca się łagodną stymulację (mocna kawa, Coca-cola), lub leki stymulujące, takie jak Selegilina, Medafinil czy Metylofenidat. Często wspomagają terapię leki przeciwdepresyjne: Fluoksetyna, Paroksetyna.
Terapia bywa długotrwała, wielokrotnie wymaga działania wielokierunkowego, w tym często niezbędna jest zmiana trybu życia i nawyków pacjenta.
