Rozszczep kręgosłupa to wada rozwojowa, powstająca jeszcze w życiu płodowym.
Rozpoznać można ją już w ciąży, wykonując rutynowe badanie USG lub oznaczając poziom alfa-fetoproteiny w krwi ciężarnej.
Część kręgów ma nieprawidłową budowę, co powoduje niekompletną ochronę znajdującego się wewnątrz rdzenia kręgowego.
To jest powodem częstego powstawania przepuklin, zarówno oponowej jak i oponowo rdzeniowej.
Rozszczep może dotyczyć pojedynczego kręgu, a może dotyczyć większej ich liczby.
Im więcej kręgów ma nieprawidłową budowę, tym objawy są większe.
Pojedyncza spina bifida może przebiegać zupełnie bezobjawowo. Wykrywana może być w związku z tym też przypadkowo.
Najczęściej pojedynczy rozszczep kręgosłupa dotyczy kręgu S1, czyli pierwszego kręgu odcinka krzyżowego kręgosłupa.
Bywa wykrywany przypadkowo, głównie u osób starszych, z powodu bólów, rozwoju zmian zwyrodnieniowych, powstania dyskopatii, ale też po kontuzjach, upadkach, gdy wykonuje się badania radiologiczne z powodu tych problemów.
A jeżeli rozszczep dotyczy wielu kręgów?
Bywają rozszczepy nieme, utajone, czyli niepowodujące objawów neurologicznych lub z przepukliną.
Dochodzi wtedy do wpuklenia się opony i rdzenia w miejscu rozszczepu kręgosłupa, czyli do utrudnienia lub nawet do przerwania przebiegu bodźców czuciowych, ruchowych drogami dośrodkowymi i odśrodkowymi (drogi aferentne i eferentne).
To skutkuje mnóstwem objawów neurologicznych z niedowładami lub porażeniami kończyn, z zanikami mięśni, z upośledzeniem odczuwania bodźców czuciowych- dotyku czy temperatury. Konsekwencją mogą być też zaburzenia funkcji zwieraczy.
Jeżeli przepuklina dotyczy odcinka szyjnego, objawy dotyczą czterech kończyn, gdy odcinka lędźwiowego – dotyczą kończyn dolnych.
Problem jest więc bardzo duży.
Jak zapobiec wadom rozwojowym?
Pisałam o tym w moim ebooku „Starzenie się. Czy mamy na to wpływ”.
Opisuję w nim na co zwracać uwagę planując ciążę, będąc w ciąży, jaki sposób rozwiązania jest korzystniejszy, bo to właśnie ten czas ma fundamentalne znaczenie dla zapobiegania wadom rozwojowym u dziecka.
Ebook dostępny jest tylko na mojej stronie:
Rozszczep kręgosłupa z przepukliną, mimo że jest już rozpoznany przed narodzinami, leczy się często dopiero po urodzeniu dziecka. Czasem wykonywane są zabiegi w łonie matki, z dostępu przez powłoki brzuszne i jamę macicy (jak w czasie cięcia cesarskiego).
Być może wnet się to zmieni, bo już przeprowadzono w Polsce (w I Klinice Ginekologii i Położnictwa Uniwersytetu Medycznego w Warszawie) pierwszą, mniej inwazyjną dla matki fetoskopową operację rozszczepu.
Jedynym skutecznym sposobem postepowanie w takich sytuacjach jest właśnie zabieg operacyjny, polegający na uwolnieniu rdzenia i zamknięciu miejsca, w którym dochodzi do wpuklania się struktur układu nerwowego.
