Facebook
Envelope
  • Spis treści
  • O mnie
  • Umów się na wizytę
  • Konsultacja z lekarzem on-line
  • Sklep
  • POBIERZ E-BOOK
Menu
  • Spis treści
  • O mnie
  • Umów się na wizytę
  • Konsultacja z lekarzem on-line
  • Sklep
  • POBIERZ E-BOOK

ZABURZENIA MOWY, CZYLI AFAZJA

image1

Mowa to podstawowa forma komunikowania się ludzi. Czasem widzimy, że ktoś miewa problemy z płynną wymową, z doborem i wypowiadaniem słów, z nazewnictwem lub ze zrozumieniem wypowiadanych przez kogoś zdań. Taki problem, jeżeli pojawia się nagle, może świadczyć nawet o zagrożeniu udarem mózgu. Można wysunąć wniosek, że jest to objaw bardzo ważny, dlatego warto poświęcić mu chwilę.

Co to jest więc afazja? To zaburzenie mowy, spowodowane nabytym uszkodzeniem układu nerwowego. Termin wywodzi się z greki (aphates) i oznacza osobę niemówiącą.

Kto jako pierwszy opisał takie zaburzenia? Był to francuski lekarz, Marc Dax, niestety już zapomniany, który przedstawił wyniki badań swoich pacjentów, po urazie mózgu, mających zaburzenia mowy. 40 opisanych i przedstawionych na sympozjum  pacjentów miało porażenie prawostronne, a także zaburzenia mowy. Jego hipoteza, że uraz musiał dotyczyć lewej pólkuli mózgu, co w efekcie doprowadziło do zaburzeń mowy, przeszła niezauważona. A była to pierwsza tego typu obserwacja.

30 lat później potwierdził to inny francuski lekarz. Udowodnił to wykonując u pacjentów z zaburzeniami mowy, badania autopsyjne (pośmiertne). Był to Paul Broca. Paul Broca, francuski chirurg i antropolog, badał pacjentów i opisał dwóch, którzy po urazie głowy utracili zdolność  mówienia. Miejsce, które uległo uszkodzeniu i spowodowało utratę zdolności mówienia, znajdowało się w lewej pólkuli mózgu i nazwano je potem polem Broca. 

Inny lekarz, Carl Wernicke, urodzony w Tarnowskich Górach, niemiecki profesor psychiatrii i neurologii Uniwersytetu we Wrocławiu, wskazał i opisał obszar kory, odpowiedzialny za nierozumienie mowy, zwane polem Wernickego.

Rodzaje zaburzeń mowy to szeroki temat. Jest wiele ich klasyfikacji. W międzynarodowym piśmiennictwie neurologicznym, najbardziej rozpowszechniona jest klasyfikacja bostońska afazji. Opracowana została na podstawie korelacji objawów i lokalizacji uszkodzenia mózgu. Upraszczając jednak nieco, afazja to zaburzenie mowy, polegające na:

– zaburzeniu jej rozumienia – afazja czuciowa, sensoryczna, 

 – zaburzeniu jej ekspresji – afazja ruchowa, motoryczna.

Zawsze jest objawem chorobowym i wskazuje na uszkodzenie lewej półkuli, czyli dominującej
(u osoby praworęcznej). Może występować jako objaw izolowany w ograniczonym uszkodzeniu mózgu, a może występować łącznie z innymi objawami w uszkodzeniu rozlanym mózgu.

W mowie afatycznej występują błędy dotyczące budowy zdania, słów, treści, gramatyki. A mowa dysartryczna? To mowa niewyraźna, zamazana, ale pod względem treści i składni jest prawidłowa. Czy wiecie, że mowę ocenia neurolog już w momencie zbierania wywiadu od pacjenta?

Mowa płynna – fluent, to mowa prawidłowa pod względem składni, intonacji i melodii zdania. Szybkość płynnego mówienia to około 90 słów na minutę, a zdanie zawiera najczęściej 5-8 słów.
W afazji typu fluent dominują drobne błędy, parafazje głoskowe (opuszczenie, przestawienie sylaby) i semantyczne (właściwy wyraz zastępowany jest przez inny o podobnym znaczeniu – (fotel/krzesło) i zdarzają się też neologizmy. W afazji typu non-fluent, z niepłynną mową, wyczuwa się wyraźnie napięcie pacjenta podczas mówienia, mowa jest wolniejsza, zdania krótsze, mowa bywa niewyraźna.

A jak bada się rozumienie mowy przez pacjenta, czyli istnienie afazji czuciowej? Prosi się badanego o wykonanie jakieś czynności lub sekwencji kilku z nich, następujących po sobie.
Na przykład:

– Proszę prawą ręką sięgnąć po kartkę, leżącą na biurku, zgiąć ją na pół i położyć ją na swoich kolanach. Dla osoby zdrowej jest to proste zadanie.

 Bardziej złożone polecenie:

– Proszę dotknąć palcem swojej lewej ręki, swojego prawego ucha.

 Inny rodzaj zaburzeń towarzyszących afazji, to: 

– aleksja, czyli zaburzone czytanie.

U każdego jest w różnym stopniu zauważalna, bo zdolność czytania jest w bardzo dużym stopniu zależna i proporcjonalna do wykształcenia.

– akalkulia – zaburzone liczenie,

 –agrafia – zaburzone pisanie.

Bywają jeszcze inne rodzaje afazji, takie jak:

–  globalna- ruchowo-czuciowa, zwana też mieszaną,

 – transkorowa – charakterystyczne jest zachowanie funkcji powtarzania, rozumienia prostych wypowiedzi, utrudnione jest natomiast programowanie rozwiniętej wypowiedzi słownej,

 – amnestyczna, zwaną anomią – tylko zaburzenia nazywania i znajdywania słów. Pacjent na zapytanie o nazwę pokazywanego mu długopisu, nie odpowie długopis, tylko, że to jest do pisania.

Można to łatwo sprawdzić, prosząc o znalezienie i wypowiedzenie 10 słów na literę np. A. Zdrowa osoby wykona to zadanie w ciągu 1 minuty.

Ustępowanie afazji uzależnione jest od przyczyny, zespołu objawów i rodzaju uszkodzenia. Najczęściej afazja występuje w udarze mózgu. Zaburzenia mowy, jak wspomniałam już, mogą być jego pierwszym objawem. Leczenie wtedy jest kompleksowym leczeniem udaru mózgu. W leczeniu samej afazji znacząca rolę ma rehabilitacja i nauka mowy, którą prowadzi logopeda.

Skomplikowane? Na tym nie kończy się wcale temat rodzajów zaburzeń mowy, występujących w różnych chorobach i problemach neurologicznych. Opiszę je w kolejnych artykułach.

Udostępnij:

PrevPoprzedni wpisNaddunajskie sympozjum neurologów w Innsbrucku
Następny wpisRUCHY MIMOWOLNENastępny

1 komentarz “ZABURZENIA MOWY, CZYLI AFAZJA”

  1. Monika
    11 września 2019 at 12:23

    Droga Pani doktor ten artykuł jest bliski tematyce jaką osobiście się zajmuję. Dlatego też uważam, że jest niesamowicie mądrze jak i zarazem zrozumiale dla każdego napisany. Bardzo ważny temat dotyczacy mowy, gdyż jest ona źródłem naszego komunikowania się.
    Czekam na kolejne tematy tak profesjonalnie i ściśle napisane.
    Z gorącymi pozdrowieniami.

    odpowiedź

Zostaw komentarz Cancel Reply

Twój adres email nie zostanie opublikowany. Pola, których wypełnienie jest wymagane, są oznaczone symbolem *

O autorce

Jestem lekarzem z 40 letnim doświadczeniem w pracy zawodowej, specjalistą neurologiem ze stopniem doktora nauk medycznych. Pracowałam w Klinice Neurologii Sląskiej Akademii Medycznej ( obecny Uniwersytet Medyczny) dochodząc do stopnia adiunkta i stanowiska zastępcy Kierownika Kliniki.

Przez 16 lat byłam ordynatorem oddziału neurologii i oddziału udarowego w Szpitalu Powiatowym w Świętochłowicach, a ponadto przez 5 lat także dyrektorem ds. lecznictwa tego szpitala. Pracując w tym szpitalu ukończyłam studia podyplomowe w GWSH w Katowicach – kierunek : zarządzanie placówkami służby zdrowia.

Poza tym od ponad 20 lat prowadzę w Katowicach samodzielną, neurologiczną praktykę specjalistyczną pracownię EEG ( elektroencefalografia ) a ostatnio od kilku lat również terapię ośrodkowego układu nerwowego metodą Biofeedback. Posiadam certyfikat z neurofizjologii kwalifikujący do oceny badań EEG oraz terapii biofeedback.

Prywatnie, mieszkam w Katowicach, mąż jest lekarzem, mam 3 wspaniałych, dorosłych synów, cudowne wnuki i kochanego psa.☺

Od kilku lat planowałam podzielić się moimi doświadczeniami z pracy zawodowej, spisując ciekawe przypadki, ciekawe zdarzenia humorystyczne ( bo i takie się zdarzają) oraz odpowiadać na częste pytania pacjentów.

Czytaj więcej

Pobierz bezpłatnie mój e-book:

Poularne artykuły

ODDYCHANIE
WIZYTA W WATYKANIE
ZESPÓŁ GILLES DE TOURETTE (GTS)
WILNO
DIETA KOPENHASKA
UDAR MÓZGU U DZIECI

Copyright© 2018

  • Spis treści
  • O mnie
  • Umów się na wizytę
  • Konsultacja z lekarzem on-line
  • Sklep
  • POBIERZ E-BOOK
Menu
  • Spis treści
  • O mnie
  • Umów się na wizytę
  • Konsultacja z lekarzem on-line
  • Sklep
  • POBIERZ E-BOOK
Drogi Użytkowniku! Na naszej stronie używamy technologii takich jak pliki cookies do zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu analizowania ruchu na stronach. Twoja prywatność jest dla nas priorytetem i jednocześnie zależy nam, byś znajdował/a u nas treści wysokiej jakości zgodne z Twoimi zainteresowaniami. Dlatego prosimy byś wyraził/a zgodę na przetwarzanie Twoich danych osobowych, które trafiają do nas, gdy korzystasz z naszej strony. Akcteptuję

25 maja 2018 r. zaczęło obowiązywać Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (zwane RODO, GDPR). W związku z tym informujemy Cię o przetwarzaniu Twoich danych oraz zasadach, na jakich będzie się to odbywało, o których możesz przeczytać na podstronie Czytaj więcej

Dbamy o Twoją prywatność, a Twoje dane osobowe są u nas bezpieczne. W każdej chwili możesz wycofać swoją zgodę tutaj. Odrzucam
Polityka Prywatności zgodna z RODO & Cookie

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may affect your browsing experience.
Necessary
Always Enabled

Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.

Non-necessary

Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.

SAVE & ACCEPT