Czy wiecie, co to takiego?
Właściwie nazwa mówi sama za siebie. Zespół zwany jest też chorobą Wittmaacka-Ekboma.
Pierwszy opis choroby pochodzi z roku 1672, jednak dokładnie opisano ją dopiero w 1945 roku.
Zmaga się z nią około 5% społeczeństwa. Pojawia się czasem u młodych kobiet w III trymestrze ciąży, bywa, że występuje rodzinnie, może być samoistny lub objawowy, w przebiegu wielu chorób przewlekłych.
Pacjenci określają te objawy jako potrzebę ciągłego chodzenia, pocierania stopami, ruszania nimi.
W nocy, przez ruchy kończynami dolnym, wybudzają się, zrzucają kołdrę lub kopią partnera (partnerkę), czasem skarżą się na uczucie drętwienia, pieczenia, parestezji czy mrowienia w kończynach dolnych. Dość nieprzyjemne objawy.
Niepokój ruchowy czasem występuję codziennie, a czasem rzadziej. Gdy objawy występują w nocy, bywa nierzadko przyczyną bezsenności. Jest to dość dokuczliwa przypadłość.
Skąd się bierze ten niepokój ruchowy?
Zmaga się z nim około 5% społeczeństwa. W około 50% przypadków występuje rodzinnie.
Statystycznie występuje więc dość często, dotyczy zarówno kobiet, jak i mężczyzn, aczkolwiek w mojej praktyce przewagę liczebną stanowią kobiety.
RLS pojawia się czasem u młodych kobiet w III trymestrze ciąży, bywa, że występuje rodzinnie, może być samoistny lub objawowy, występując w przebiegu wielu chorób przewlekłych. Dotyczy zwłaszcza osób w średnim wieku.
Czynniki predysponujące do wystąpienia RLS to:
– picie dużych ilości kawy, alkoholu,
– palenie papierosów.
Te nałogi zwykle dotyczą osób przepracowanych, przemęczonych, niewyspanych, zestresowanych, z problemami w życiu codziennym. Te osoby częściej sięgają po używki. Z własnej obserwacji i rozmów z pacjentami uważam, że problemy emocjonalne są bardzo często współistniejącymi problemami, nasilającymi objawy RLS.
U jednej z moich pacjentek objawy RLS wystąpiły po rozwodzie, u drugiej związane były z problemami w pracy, a u kolejnej z chorobą dziecka.
RLS może być spowodowany zażywaniem niektórych leków (benzodiazepina, sole litu, mianseryna, fenytoina) lub uszkodzeniem nerwów obwodowych, czyli neuropatią (cukrzycową). Objawy RLS pojawiają się też w anemii, spowodowanej niskim poziomem żelaza, wielokrotnie stwierdza się niski poziom magnezu.
Leczeniem RLS zajmuje się neurolog.
Badanie fizykalne (neurologiczne) w postaci idiopatycznej nie odbiega od normy. W badaniach laboratoryjnych w postaci idiopatycznej, nie stwierdza się zmian, niemniej badania te należy zawsze wykonać, aby sprawdzić, czy nie ma nierozpoznanej cukrzycy, niewydolności nerek, uszkodzenia wątroby, anemii, niedoboru magnezu lub żelaza.
W leczeniu stosuje się preparaty agonistów dopaminy, gdyż jako przyczynę wystąpienia zespołu bierze się pod uwagę niski poziom dopaminy. Przy braku reakcji na to postępowanie stosuje się leki przeciwpadaczkowe, głównie gabapentynę i pregabalinę. Dawki leków stopniowo zwiększa się, aż do momentu ustąpienia dolegliwości. Po ustąpienia objawów dawki leków stopniowo redukuje się, czasem dochodząc nawet do całkowitego ich odstawienia.
A inne zalecenia, pomocne w ustąpieniu dolegliwości?
Jest ich wiele i pacjent może sobie sam pomóc, ale konieczne do tego są:
– zmiana trybu życia, unikanie sytuacji stresogennych,
– zaprzestanie palenia papierosów,
– rezygnacja z picia kawy,
– regularny tryb życia,
– aktywność ruchowa, pozwalająca odwrócić uwagę od nieprzyjemnych dolegliwości,
– odpowiednia dieta bogata w witaminy (głównie z grupy B i żelazo),
– konsultacja z lekarzem odnośnie stosowanych przewlekle leków i być może rezygnacja z przyjmowania tych, które mogą być czynnikiem prowokującym objawy zespołu.
