Hormonalna terapia zastępcza (HTZ) jest stosowana głównie u kobiet w okresie menopauzy w celu łagodzenia objawów związanych ze spadkiem poziomu hormonów płciowych, takich jak estrogeny i progesteron.
Pierwsze próby leczenia podjęto w latach 40 ubiegłego stulecia.
W Polsce stosuje ją ok 4 % kobiet.
HTZ ma jednak wpływ na układ nerwowy, wpływając na różne aspekty zdrowia neurologicznego i psychicznego.
- Redukcja objawów depresji i lęku.
- Usprawnianie funkcji poznawczych.
- Ochrona przed neurodegeneracją. HTZ może wspierać zdrowie neuronów i ich funkcje, co może być szczególnie ważne w kontekście starzenia się.
- Redukcja stresu oksydacyjnego
- Regulacja neuroprzekaźników. Estrogeny wpływają na poziom i funkcję wielu neuroprzekaźników, takich jak serotonina, dopamina i acetylocholina.
- Wpływ na neuroplastyczność. Estrogeny wspierają plastyczność synaptyczną, co jest ważne dla procesów uczenia się i pamięci.
- Redukcja uderzeń gorąca i nocnych potów
Potencjalne Ryzyko i Kontrowersje
HTZ może mieć istotny wpływ na układ nerwowy, oferując korzyści w postaci poprawy nastroju, funkcji poznawczych i ochrony neuronów, ale nie zapobiega rozwojowi choroby Alzheimera.
Jednocześnie istnieją pewne istotne ryzyka związane z HTZ, takie jak zwiększone ryzyko zakrzepów krwi (udaru mózgu) i nowotworów.
- Ryzyko zakrzepów i nowotworów. HTZ może zwiększać ryzyko:
- zakrzepów krwi,
- udarów mózgu, zawału serca,
- niektórych nowotworów, takich jak rak piersi, jajnika.
- nie zabezpiecz przed rozwojem demencji.
- Indywidualne reakcje–w zależności od czynników, takich jak genetyka, styl życia i ogólny stan zdrowia.
Przeciwskazaniem do jej stosowania jest choroba zatorowo-zakrzepowa, nowotwory, kamica pęcherzyka żółciowego.
Podsumowanie
Hormonalna terapia zastępcza ma istotny wpływ na układ nerwowy, oferując pewne korzyści w postaci poprawy nastroju, funkcji poznawczych i ochrony neuronów.
Ale czy nie lepiej poprawić te funkcje naturalnymi sposobami? Zwłaszcza zapewnienie dobrej jakości i długości snu jest dla kobiet w okresie menopauzy kluczowe.
Podsumowanie
Istniejące ryzyka związane z HTZ, takie jak zwiększone ryzyko zakrzepów krwi i nowotworów, to ważny kontrargument.
Przyjmowana doustnie wywiera negatywny wpływ na układ krzepnięcia, powodując wzmożone krzepnięcie krwi, czyli ryzyko udarów mózgu.
Najgroźniejszym jednak powikłaniem hormonalnej terapii zastępczej jest prawdopodobieństwo wystąpienia chorób nowotworowych, głównie sutka i jajnika.
Jako neurolog obserwowałam nieraz pacjentki, których jedynym powodem wystąpienia udaru mózgu była HTZ.
Opisywałam też 19-letnią pacjentkę z porażeniem połowiczym – po udarze mózgu, gdzie jedynym powodem było stosowanie preparatu hormonalnego Diana.
Więc może warto zastanowić się czy warto, czy są rzeczywiste wskazania medyczne, zanim sięgnie się po hormony, czy nie bezpieczniej jest zmienić nawyki, zadbać o zdrowy sen i ćwiczyć i ciało, i mózg, które proponuję i polecam?
