Wzgórze, nazwa kojarzy się z pięknym sielskim widokiem, ale oznacza też zupełnie coś innego.
Wzgórze -thalamus– to parzysta, owalna struktura mózgu w międzymózgowiu, złożona z substancji szarej.
Poprzedzielana substancją białą, tworząc w ten sposób liczne jądra.
Odpowiada za integrację informacji przekazywanych z obwodu, informacji zarówno czuciowych jak i ruchowych, które następne przesyłane są do odpowiednich obszarów kory mózgowej.
Prawidłowo funkcjonujące wzgórze bierze udział w procesie uczenia się, skupienie uwagi.
Uszkodzenie wzgórza może być jednostronne lub obustronne.
Charakterystyczną cechą takiego obustronnego uszkodzenia jest:
-Zaburzenia pionowych ruchów gałek ocznych,
-Zaburzenia świadomości (zarówno jakościowe jak i ilościowe),
-Zaburzenia pamięci.
Uszkodzenie jednostronne może nastąpić w przebiegu udaru mózgu, aczkolwiek jest to dość rzadka lokalizacja (0,1-2 %udarów niedokrwiennych i około 15% wszystkich udarów).
Do udaru okolicy wzgórza dochodzi na skutek niedrożności tętnicy mózgu tylnej, lub tętnicy łączącej tylnej.
Jednym z anomalii unaczynienia wzgórza jest tzw. tętnica Percherona (nazwa pochodzi od nazwiska wynalazcy), która tworzy wspólny pień tętniczy, unaczyniając w tym wariancie obydwa wzgórza.
W przypadku niedrożności tej tętnicy dochodzi właśnie do obustronnego uszkodzenia wzgórza. Najczęstsza przyczyna tego typu udaru jest zatorowość kardiogenna, ale opisano też przypadki, gdzie przyczyna były leki antykoncepcyjne, czy migrenowe bóle głowy.
Objawy zespołu wzgórzowego to:
– niedowład połowiczy,
-niedowład centralny nerwu twarzowego,
– zaburzeni czucia,
– bóle wzgórzowe,
– hyperpatia (przeczulica),
– ruchy pseudoatetotyczne,
– ataksja połowicza.
Dość typową pozostałością uszkodzenia wzgórza jest ręka wzgórzowa, zwana inaczej ręką położnika.
To charakterystyczne ustawienia palców z przeprostem w stawach międzypaliczkowych i zgięciem w stawach śródręczno-paliczkowych.
Leczenie zespołu wzgórzowego ( thalamic syndrome, zespół Dejerine-Roussy) jest dość trudne.
Ból wzgórzowy, który występuję i trwa dość długo, jest tzw. bólem centralnym, niereagującym na powszechnie stosowane leki przeciwbólowe, czy niesterydowe leki przeciwzapalne (nlpz).