BARIERA KREW-MÓZG

Właściwie sama nazwa tłumaczy co to jest bariera krew – mózg (BBB- Blood Brain Barier). To fizjologiczne ograniczenie i zabezpieczenie (biochemiczne i morfologiczne) układu nerwowego przed szkodliwymi substancjami i czynnikami. Umożliwia bardzo wyselekcjonowany transport pomiędzy krwią a płynem mózgowo rdzeniowym.

Pojęcie bariera krew mózg zostało wprowadzone przez niemieckiego neurologa Maxa Levandowskego, a koncepcję rozwinęli Paul Ehrlich i Goldman z początkiem XX wieku.
Badania prowadzono na zwierzętach (myszACH) i wprowadzano barwnik do krwi. Obserwowano zabarwienie wszystkich narządów wewnętrznych, z wyjątkiem mózgu. Kolejno wprowadzano barwnik do mózgu i obserwowano zabarwienie tylko mózgu, bez zakolorowania narządów wewnętrznych.
Od tego momentu stało się jasne, że układ nerwowy jest odizolowany od krwi.

Ta bariera pozwala na utrzymanie właściwego i optymalnego środowiska dla prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego.

Wiadomo też, że mózg potrafi sam regulować i kontrolować zawartość swojego środowiska i potrafi modyfikować, w zależności od potrzeby przepuszczalność bariery, wykorzystując do tego różne mechanizmy.

Według danych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), choroby mózgu stanowią prawie 35% wszystkich chorób u ludzi.
Bariera z jednej strony chroni mozg przed szkodliwościami a z drugiej strony utrudnia leczenie, bo nie wszystkie leki tę barierę pokonują. Funkcjonowanie bariery bywa czasem zagrożone.
Znanymi czynnikami zagrożenia jest okres okołoporodowy ze stanem zapalnym, niedotlenieniem glikokortykoidami, stosowanymi w tym okresie.

Główna rolą bariery jest:
-regulacja poziomu substancji biorących udział w metabolizmie, z których głównych to glukoza.
-kontrola przepływu jonów sodowych i potasowych,
-zabezpieczanie przed substancjami o działaniu toksycznym dla układu nerwowego oraz neuroprzekaźników pełniących swoją rolę w obwodowym układzie nerwowym.
Jak podaje czasopismo Brain, nieszczelna bariera krew mózg może być powodem nieprawidłowego działania mózgu i prowadzić do rozwoju schizofrenii.

Bariera krew mózg pozwala się dostać do mózgu niektórym substancjom takich jak: woda, tlen, alkohol, kofeina, ale nie przepuszcza prawie 99% związków, które mogłyby być lekami w chorobach takich jak stwardnienie rozsiane, padaczka czy choroba Parkinsona.

Prowadzone są więc na świecie liczne badania, w których wykorzystuje się między innymi nanocząsteczki, dzięki którym być może uda się pokonać lekom barierę krew mózg i wprowadzić nowe formy terapii wielu schorzeń ośrodkowego układu nerwowego.