Sen. Jak jest ważny dla organizmu, nie trzeba nikogo przekonywać.
Ilość potrzebnego snu dla regeneracji jest różna dla każdego człowieka, ale waha się w granicach 6-8 godzin.
Są jednak osoby potrzebujące ponad 10 godzin snu na dobę. To jest tzw. hipersomnia. Ale to jest senność fizjologiczna.
Czasem jednak zdarza się senność patologiczna.
O senności patologicznej mówimy, gdy senność trwa nadal mimo wystarczającej ilości snu nocnego lub gdy senność pojawia się w czasie dnia, w czasie wykonywania czynności np. pisania, gotowania, rozmawiania itp.
Czy zdarzyło się komuś w ciągu dnia poczuć senność? To może być narkolepsja. Narkolepsja to zaburzenie neurologiczne polegające na nadmiernej senności w ciągu dnia i zasypianiu wbrew własnej woli.
To dość rzadka przypadłość, bo występuje z częstotliwością 2-5 na 10 000 osób. Dotyczy zarówno kobiet jak i mężczyzn.
Objawia się nagłą potrzebą spania nawet w trakcie wykonywania jakiś czynności. Przyczyna tego zaburzenia nie jest znana.
Przypuszcza się, że powodem jest mutacja genowa genu kodującego antygen HLA, zlokalizowanego w 6 chromosomie. a czynnikiem inicjującym jest nieprawidłowa reakcja układu odpornościowego na skutek jakiejś infekcji (zwykle wirusowej).
Wirus atakuje neurony które produkują hipokretynę (białko odpowiedzialne za regulowanie faz snu).
Innym wytłumaczeniem bywa zaburzony sen nocny, fazy snu REM i non REM.
Narkolepsja może trwać latami. Rozpoczyna się zwykle około 20 roku życia. Bywa bagatelizowana, przypisywana zmęczeniu, stresom, itp.
Bardziej nasilone problemy to dołączająca się katapleksja. Katapleksja to nagłe zwiotczenie mięśni, zmniejsza się napięcie mięśni i pacjent nie potrafi ustać. Konsekwencją napadu katapleksji mogą być upadki i urazy.
Typowymi i często współwystępującymi objawami z narkolepsją są:
-Depresja,
-Zaburzenia koncentracji i uwagi,
-Uczucie stałego zmęczenia,
-Problemy z pamięcią.
Rozpoznanie
Podstawą do rozpoznania jest:
-dokładnie zebrany wywiad,
-wykluczenie innych powodów senności (np. wahania poziomu glukozy we krwi),
-oraz badanie neurologiczne.
Każdorazowo wykonuje się:
-badanie EEG oraz
-całonocne badanie polisomnograficzne,
-badania obrazowe mózgowia-TK. MRI,
-badania laboratoryjne,
-badanie płynu mózgowo-rdzeniowego (oznaczenie poziomu hypokretyny- oreksyny.
Leczenie
Ze względu na to, że nie jest znana przyczyna, brak jest leczenia przyczynowego. Stosuje się objawowo leki pobudzające, poprawiające krążenie mózgowe oraz leki przeciwdepresyjne.
Narkolepsja nie zagraża życiu, jednak komfort życia tych pacjentów bywa z reguły znacznie zaburzony.
–