Dziś temat, który poruszam w związku z zapytaniami o ten termin w komentarzach na fanpage’u, a także pytaniami od moich pacjentów.
Chorzy przychodzą na konsultacje z wynikiem badania obrazowego (tomografii lub rezonansu głowy), a w opisie czytają: zmiany naczyniopochodne.
Co to takiego?
Zmiany naczyniopochodne w mózgowiu to zmiany, które powstają na skutek upośledzenia krążenia mózgowego, co skutkuje miejscowym niedokrwieniem mózgu.
Krążenie mózgowe to układ naczyń tworzących koło tętnicze Willisa. Tworzą go tętnice układu kręgowo-podstawnego oraz tętnice szyjne, które połączone są ze sobą w krąg znajdujący się na podstawie mózgu. Nazwa pochodzi od nazwiska angielskiego lekarza XVII wieku – Thomasa Willisa.
U osób młodych krążenie mózgowe bywa raczej stabilne z racji efektu Baylissa, czyli zdolności naczyń mózgowych do skurczu bądź rozkurczu w odpowiedzi na wahania ciśnienia tętniczego krwi obwodowej, stabilizując w ten sposób na stałym poziomie ciśnienie krwi w naczyniach mózgowia.
Efekt Baylissa zanika u osób starszych, u których naczynia stają się sztywniejsze i nie mają możliwości tak reagować.
Wahania ciśnienia tętniczego nie pozostają obojętnie dla tkanki mózgowej. Skutkuje to powstawaniem zmian naczyniopochodnych w mózgowiu. Stwierdzenie takich zmian w mózgowiu każdorazowo wymaga wyjaśnienia przyczyny ich powstania. Nie należy ich w żaden sposób bagatelizować, bo mogą skutkować udarem mózgu.
Upraszczając temat, zmiany naczyniopochodne w mózgowiu można porównać do podobnych w sercu, czyli do rozpoznania choroby wieńcowej serca, która jest konsekwencją zaburzeń w ukrwieniu mięśnia sercowego. W tym przypadku może dojść do zawału serca.
Najczęstszymi przyczynami zmian naczyniopochodnych w mózgowiu są choroby doprowadzające do zmian w naczyniach (angiopatia), czyli:
– miażdżyca,
– cukrzyca,
– nadciśnienie,
– zaburzenia rytmu serca.
Czynnikiem predysponującym do ich powstania zmian naczyniowych jest zwłaszcza palenie papierosów.
Ogniska naczyniopochodne w mózgowiu mogą być pojedyncze, mnogie, być w innych lokalizacjach, mieć różną wielkość. Skutkuje to bardzo różną manifestacją kliniczną – od przebiegu bezobjawowego, do zaburzeń nastroju, depresji, zaników pamięci lub ogniskowych objawów uszkodzenia środkowego układu nerwowego.
Pojedyncze ognisko naczyniopochodne może być przyczyną padaczki, dlatego celowe jest wykonane w takiej sytuacji badania EEG.
Zdarzają się też sytuacje, gdy w badaniu obrazowym znajdujemy taki opis: obraz sugeruje przebyty udar niedokrwienny. A pacjent przeczy temu mówiąc, że żadnego udaru nie przeszedł.
Co wtedy?
Jest to jak najbardziej możliwe, gdyż bywają udary, tak zwane przechodzone albo nieme, pozostawiające jednak ślad w badaniach obrazowych w postaci blizny poudarowej. Pacjenci z wynikiem badania obrazowego w którym opisane są zmiany naczyniopochodne, niezależnie od tego, czy jest to jedno, czy wiele ognisk, koniecznie powinni zgłosić się do neurologa.
Jakie kroki powinny być wykonane, aby ustalić przyczynę i wdrożyć odpowiedne leczenie profilaktyczne, zabezpieczające przed wystąpieniem udaru?
– Wykonanie badań laboratoryjnych (zwłaszcza istotne są morfologia, CRP, układ krzepnięcia, glukoza, profil lipidowy),
– kontrola wartości ciśnienia tętniczego krwi (u osób leczących się z powodu nadciśnienia wskazana jest kontrola RR przez 2 tygodnie 3 razy dziennie i konsultacja wartości z lekarzem leczącym),
– wykonanie badania przepływu krwi w naczyniach domózgowych metodą Dopplera,
– zaprzestanie palenia papierosów,
– konsultacja kardiologiczna.
– badanie rezonansu magnetycznego mózgowia (MRI), które ma dużo większą czułość niż tomografia i pozwala ujawnić nawet małe ogniska, a także zróżnicować ich charakter.
W czasie badania MRI często wymagane jest podanie kontrastu, dlatego przed każdym badaniem pacjent musi mieć wykonane badanie poziomu kreatyniny w surowicy krwi, aby sprawdzić wydolność nerek.
Wykonanie wyżej wymienionych badań, które są niezbędne u każdej osoby ze zmianami naczyniopochodnymi w mózgowiu, w większości przypadków wskaże na przyczynę powstania zmian naczyniopochodnych w mózgowiu oraz pozwoli lekarzowi na wdrożenie odpowiedniej profilaktyki i leczenia.
2 komentarze “ZMIANY NACZYNIOPOCHODNE – co to takiego?”
Dzień dobry, zobaczyłam dziś Panią na Facebooku i strasznie podobaly mi sie Pani wypowiedzi na zadawane pytania. Postanowilam i ja zadać pytanie .. od kilku lat boli mnie z tyłu głowa ale tak jak bym się uderzyła w nią, czsami mnie nie boli a czasami nie daje spokoju kilkanaście dni , i coraz częściej, nie wiedziałam czy od kręgosłupa czy co, poszłam do neurologa i nic , na następnej wizycie poprosiłam o tomograf, wynik :::przestrzenie podpajęczynówkowe na sklepistościach mózgowia w granicach normy .Układ komorowy nie poszerzony i nieuciśnięty ..Podkorowo w obu wyspach drobne ogniska naczyniopochodne ,niedokrwienne .struktury mózgowia bez zmian w badaniu KT. Miałam badanie z kontrastem… dostałam od neurologa Akart i tyle , badanie robilam w 2016 roku, zmienilam lekarza i nic , tylko niech Pani bierze Akart co drugi dzień.. co mam robić , zadnych informacji czy to cos poważnego czy nie , czy powinnam zrobic jakieś badanie ponownie, wizytę mam na sierpień do neurologa… bardzo dziękuję pozdrawiam Grażyna Górecka
Przepraszam że tak późno odpisuję ale dopiero teraz znalazłam komentarz.
Wymagane badania to profil lipidowy, kontrola cisnienia, kontrola glukozy badanie dopplerowskie naczyn domózgowych.
Pozdrawiam.